มารู้จักเครื่องมือช่างที่เราเรียกกันว่า ประแจ (Wrench ) กันดีกว่า

ประแจ (Wrench )

ประแจเป็นเครื่องมือสำหรับจับโบลท์แลนอต ส่วนมากทำจากเหล็กกล้า เหล็กเครื่องมือหรือเหล็กตีขึ้นรูป หรือเหล็กผสมอื่น ๆ ซึ่งมีคุณภาพดีไม่เกิดสนิม และข้อสำคัญคือเหล็กที่ทำเครื่องมือนี้จะต้องทนต่อแรงดึง-แรงดันมากพอสมควร มีอยู่หลายแบบตามลักษณะการใช้งาน เช่น

ประแจชนิดปากมีค่าคงที่ มี 5 แบบ คือ

• ประแจปากตาย (OPEN END WRENCH) เป็นประแจชนิดที่ไม่ต้องการใช้แรงขันหรือคลายมากนักเพราะมีด้านที่รับแรงจริง ๆ เพียง 2 ด้าน แต่ประแจนี้เหมาะสำหรับงานที่อยู่ในที่บังคับเพราะจับเหลี่ยมนอตได้พอดี เช่น น็อตขนาด 17 มม. ต้องใช้ประแจปากตาย เบอร์ 17 เป็นต้น

• ประแจแหวน (BOX WRENCH) เป็นประแจชนิดที่ใช้กับแรงกด – ขันมาก ข้อดีคือประแจชนิดนี้จับเหลี่ยมของโบลท์และนอตได้เต็มที่ ดังนั้นจึงใช้แรงดึงและดันได้สูงมากแต่ข้อเสียคือการใช้ประแจตัวนี้จะต้องอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมจึงจะจับชิ้นงานได้อย่างสมบูรณ์

• ประแจรวม (COMBINATION WRENCH) หรือประแจแหวนข้าง เป็นประแจที่รวมเอารูปร่างและคุณสมบัติของประแจปากตายและประแหวนเข้าด้วยกันซึ่งด้านหนึ่งเป็นประแจแหวน อีกด้านหนึ่งเป็นประแจปากตาย

• ประแจกระบอก (SOKET WRENCH) เป็นประแจที่มีคุณสมบัติเช่นเดียวกับประแจแหวน แต่แตกต่างกันที่สร้างเป็นบล็อกกลมขนาดต่าง ๆ ส่วนภายในมีเหลี่ยมกับโบลท์-นอต เป็น 6-8-12 เหลี่ยม และต้องใช้ด้ามต่อประแจแบบต่าง ๆ มาใช้ตามลักษณะงานที่ต้องการ จุดเด่นของประแจชนิดนี้คือสามารถใช้สำหรับวัดแรงกดขัน นอตได้สะดวกเหมาะใช้ในงานยนต์

• ประแจหัวฝัง หรือประแจแอล (SET-SCREW or ALLEN WRENCH) เป็นประแจที่ใช้สำหรับ สกรู โบลท์ ที่ทำหัวเป็นลักษณะกลม แต่สร้างร่องเหลี่ยมไว้ภายในเพื่อขัน – คลาย ซึ่งเรียกทั่วไปว่า เซท-สกรู (SET SCREW)